ایزوترتینوئین در درمان آکنه

 آکوتان (ایزوترتینوئین) یک داروی موثر در درمان آکنه است که از سال 1982 در ایالات متحده وارد بازار دارویی شده است.

این دارو تقریباً برای تمام انواع آکنه موثر است. به عبارتی ساده تر دارویی موثرتر از آکوتان برای درمان آکنه وجود ندارد.

طی 3 دهۀ گذشته، میلیونها نفر در سراسر جهان از آکوتان برای درمان آکنه خود استفاده کرده اند. تنها نزدیک به میلیون نفر از این بیماران در آمریکا ساکن هستند.

برای بسیاری ازاین بیماران، آکوتان نه تنها یک داروی ضد آکنه، بلکه یک متحول کننده زندگی به شمار می رود.

موارد مصرف آکوتان :

این دارو بسته به تشخیص پزشک متخصص پوست در تعدادی از بیماران مبتلا به آکنه یا بعضی بیماریهای پوستی دیگر تجویز میشود.

از موارد مهم تجویز آکوتان آکنه های مکررا عود کننده ، مقاوم به سایر درمانها و یا مواردی است که با توجه به شرح حال،

یا وضعیت بالینی بیماربه نظر نمیرسد تجویز سایر داروها کمک کننده باشد.

طول دوره درمان :

درمان با آکوتان گرچه ممکن است خیلی زود به بهبودی کامل آکنه منجر شود ولی باید چند ماه مثلا  5 تا 7 ماه،

( بر حسب وزن بیمار و شرایط بالینی و آزمایشات انجام شده و …) طول بکشد تا خطر عود آکنه پس از قطع دارو کاهش یابد.

مطالعات نشان میدهد که اگر بیمار یک دوره مصرف آکوتان را به تعداد کافی، بدون وقفه و تحت نظر پزشک متخصص به پایان برساند ،

به احتمال 70-90 درصد تا مدت طولانی آکنه نخواهد داشت یا حداقل آکنه شدید نخواهد داشت. 

عوارض مصرف:

اگر چه اثر آکوتان در درمان آکنه انکارناپذیر است، اما عوارض نیز دارد.در واقع، هردارویی، دارای عوارض است،استامینوفن،

پنی سیلین و حتی ویتامین ها هم گاه می توانند  مخاطره آمیز باشند. درمجموع پزشک و بیمار باید بین عوارض بیماری ،

( مثلا برجای ماندن همیشگی اسکار و جای آکنه روی پوست صورت یا بدن در صورت عدم مصرف به موقع و کافی دارو ) و عوارض دارو یکی را انتخاب کنند.

هیچگاه این دارو را سرخود یا به توصیه افرادی غیر از متخصص پوست مصرف نکنید و در زمان های معین شده توسط پزشک برای معاینه و رویت آزمایشات مراجعه کنید.

تراتوژنیسیتی (اثر بر روی جنین) :

مهمترین عارضۀ آکوتان ایجاد ضایعات جدی روی جنین است. (مانند اکثر داروها که در دوران بارداری ممنوع هستند )،

بنابراین هر خانمی که در سنین باروری  است می بایست قبل از شروع آکوتان این اطمینان را حاصل کند که باردار نیست و تا 3 ماه پس از خاتمۀ مصرف آکوتان هم باردار نشود.

بیمار و همسر وی باید ازاین عوارض آگاه باشند و به طور دقیق از بارداری پیشگیری نمایند. آکوتان پس از چند هفته پس از خاتمه مصرف به تدریج از بدن دفع خواهد شد.

بنابراین توصیه بر انتظار 2 ساله بی مورد است. آکوتان تاثیری بر قدرت باروری ندارد. به عبارتی دیگر باعث نازایی نخواهد شد.

خشکی مخاط و پوست :

خشکی لب ها تقریباً در تمام بیماران بدنبال مصرف آکوتان رخ می دهد. در واقع این جزء اثرات جانبی دارو است نه عارضۀ مصرف.

به بیانی دیگر خشکی لب ها می تواند حتی به عنوان ملاکی برای جذب دارو به شمار رود ؛ اگر آکوتان مصرف می کنید و لب هایتان خشک نشده است،

یک جای کار ایراد دارد !در طول دوره درمان مرتب لبها را با پمادی که برای شما تجویز میشودچرب کنید و برای اینکه دچار خشکی بیش از حد مخاط بینی نشوید،

کافیست روزی چند بار داخل بینی را با پماد ویتامین (آ د )چرب کنید.درصورت ایجاد خشکی پوست صورت از مرطوب کننده فاقد چربی که توسط پزشک تجویز میشود استفاده کنید.

بهتر است پمادرا روی پوست و مخاط مرطوب بمالید (مثلا پس از شستشو).

اختلالات چربی های خون :

آکوتان می تواند باعث افزایش چربی های خون شود. معمولاً این افزایش مختصر،درمحدودۀ ارقام طبیعی و برگشت پذیراست،

اما به هر حال کنترل آزمایشگاهی  لازم است.در طول مصرف آکوتان بهتر است از مصرف غذاهای خیلی چرب (مثلا فست فود ، ته دیگ، لبنیات پرچرب و چیپس )،
تا حد امکان کاسته شود ولی حذف کامل چربی از رژیم غذایی نه لازم و نه مفید است.

 افسردگی :

در مورد ایجاد افسردگی متعاقب مصرف آکوتان هنوز اتفاق نظری وجود ندارد. شخصاً موردی از افسردگی واضح بدنبال مصرف این دارو ندیده ام.

در واقع بسیار بیشتر از آن ، بیمارانی داشته ام که پس از مصرف آکوتان و بهبودی آکنه، افسردگی شان نیز بهبود یافته است!

سایر عوارض :

افزایش موقت آنزیم های کبدی در آزمایشات (بخصوص در آنهایی که الکل مصرف می کنند)، التهاب عضلات (بخصوص در آنهایی که ورزش های سنگین می کنند)،

کاهش دید شبانه و سردرد از دیگر عوارض نادر آکوتان هستند. در صورت بروز هر یک از این موارد، با مطب تماس بگیرید.

توصیه هایی در مورد مصرف آکوتان : 

ـ آکوتان راباغذا،ترجیحاً با ناهار یا شام استفاده کنید.

ـ گاهی اوقات در ابتدای مصرف آکوتان،جوش های شما قدری شدت پیدا می کند، نگران نشوید و با حوصله دارو را ادامه دهید .

– مصرف برخی از داروها همزمان با آکوتان توصیه نمی شود از جمله مکملهای حاوی ویتامین آ و تتراسیکلین ها(مثلا داکسی سایکلین)  نباید همزمان با آکوتان مصرف شوند.

ـ پوست در حین مصرف آکوتان موقتا کمی حساس میشود بنابراین حتی الامکان از آفتاب دوری کنید و اگر در معرض نور آفتاب قرار میگیرید ،

از ضد آفتاب تجویز شده توسط پزشک  استفاده کنید. در جریان مصرف آکوتان از اعمالی چون لیزر ، پیلنیگ ،

و هر عمل دیگری که پوست را آزرده می کند (مثلا استفاده از شمع یا واکس برای اصلاح موهای زائد)  پرهیز کنید .

تمام تلاش پزشک شما آن است که  دارویی تجویز کند که منافعش بیش از مضرات آن باشد . 

نکتۀ آخر: اینکه به خاطر داشته باشید که این پزشک متخصص پوست شما است که دارو را می شناسد،
ومتناسب با بیماری شما،آن را تجویز کرده است،نه دوست و فامیل و همسایه شما