ترک‌های پوستی (استریا) — تعریف و اهمیت درمان در بابل مازندران

ترک‌های پوستی یا استریا (Stretch Marks / Striae distensae) خطوط باریکی هستند که روی سطح پوست ظاهر می‌شوند.
این ترک‌ها ابتدا قرمز یا بنفش‌اند و به‌تدریج به رنگ سفید یا نقره‌ای تغییر می‌کنند. از نظر پزشکی خطری برای سلامت ندارند،
اما برای بسیاری از افراد از نظر زیبایی ناخوشایند هستند و می‌توانند بر اعتمادبه‌نفس اثر بگذارند.

استریا معمولاً پس از بارداری، تغییرات سریع وزن یا دوران بلوغ ایجاد می‌شود. اگرچه این ترک‌ها به‌طور کامل از بین نمی‌روند، ولی روش‌های درمانی جدید میتوانند امید بخش باشند.

علل ایجاد ترک‌های پوستی (استریا)

ترک‌های پوستی یا استریا زمانی ایجاد می‌شوند که پوست در مدت کوتاهی تحت کشش شدید قرار بگیرد.
این کشش باعث می‌شود رشته‌های کلاژن و الاستین در لایهٔ میانی پوست، یعنی
درم (Dermis)، دچار پارگی‌های میکروسکوپی شوند. در نتیجه سطح پوست نمی‌تواند خود را به‌طور کامل با تغییر حجم
هماهنگ کند و خطوط باریک و مشخصی ظاهر می‌شوند.

بسیاری از افراد تصور می‌کنند استریا فقط در دوران بارداری رخ می‌دهد، اما حقیقت این است که عوامل متعددی در شکل‌گیری آن نقش دارند:

• بارداری: به‌ویژه در سه‌ماهه دوم و سوم، شکم و سینه‌ها به سرعت بزرگ می‌شوند و پوست کشیده می‌شود.
  تغییرات هورمونی نیز پوست را مستعدتر به پارگی می‌کنند.
• تغییرات سریع وزن: چه افزایش وزن و چه لاغری سریع، هر دو می‌توانند به ایجاد ترک‌های پوستی منجر شوند.
• بلوغ و رشد سریع: نوجوانان در دوران بلوغ معمولاً رشد ناگهانی در قد یا حجم بدن دارند و ممکن است استریا
  روی ران‌ها، بازوها یا کمر ظاهر شود.
• مصرف داروهای کورتونی: استفاده طولانی‌مدت از داروهای کورتیکواستروئید (خوراکی، تزریقی یا حتی موضعی)
  می‌تواند ساخت کلاژن را تضعیف کند و احتمال ترک پوستی را بالا ببرد.
• بیماری‌های هورمونی: در شرایطی مانند سندرم کوشینگ یا اختلالات غدد فوق‌کلیوی، سطح کورتیزول بالا می‌رود
  و این هورمون مستقیماً بر کیفیت کلاژن و قدرت پوست اثر منفی می‌گذارد.
• عوامل ژنتیکی: بعضی افراد به‌طور ذاتی پوست نازک‌تر یا رشته‌های کلاژنی ضعیف‌تری دارند. به همین دلیل در
  خانواده‌هایی که سابقه استریا وجود دارد، احتمال بروز آن بیشتر است.
• بدنسازی و حجم‌گیری سریع عضلات: رشد سریع فیبرهای عضلانی در ورزشکاران می‌تواند فشار زیادی بر پوست وارد کند و استریا را در شانه‌ها یا بازوها ایجاد کند.

در همه این شرایط، یک نکته مشترک وجود دارد: پوست فرصت کافی برای سازگاری با تغییرات ناگهانی ندارد.
وقتی بافت همبند (کلاژن و الاستین) نتواند خود را بازسازی کند، خطوط استریا به‌عنوان نتیجه نهایی باقی می‌مانند.

روند ایجاد ترک‌های پوستی (پاتوفیزیولوژی)

ترک‌های پوستی معمولاً در دو مرحله اصلی ظاهر می‌شوند و شدت آن‌ها در طول زمان تغییر می‌کند:

۱. فاز فعال (استریا روبرا – Striae Rubra)

در این مرحله ترک‌ها تازه ایجاد شده‌اند و معمولاً رنگ قرمز، صورتی یا بنفش دارند.
دلیل رنگ قرمز این است که رگ‌های خونی ریز زیر پوست هنوز فعال هستند و التهاب خفیفی در بافت وجود دارد.
پوست ممکن است کمی خارش یا حساسیت داشته باشد.
این مرحله بهترین زمان برای شروع درمان است، چون رگ‌های خونی فعال و فیبروبلاست‌ها (سلول‌های سازنده کلاژن) هنوز قابلیت پاسخ‌گویی بالایی دارند.

۲. فاز مزمن (استریا آلبا – Striae Alba)

پس از گذشت چند ماه تا چند سال، رگ‌های خونی کوچک در ناحیه ترک‌ها کم‌کم از بین می‌روند و خطوط به رنگ سفید یا نقره‌ای تغییر می‌کنند.
در این مرحله ترک‌ها معمولاً فرو رفته و براق می‌شوند و پوست حالت نازک‌تر پیدا می‌کند.
درمان در این فاز سخت‌تر است، اما با روش‌های ترکیبی مانند لیزر فرکشنال، میکرونیدلینگ RF، i-PRF و بیوفیلر همچنان می‌توان بهبود چشمگیری در قوام و ظاهر پوست ایجاد کرد.

چرا استریا ماندگار می‌شود؟

وقتی رشته‌های کلاژن و الاستین در لایه درمی پاره می‌شوند، بدن تلاش می‌کند بافت را ترمیم کند.
اما چون کشش پوست ادامه دارد یا سلول‌ها توان بازسازی کافی ندارند، ترمیم کامل صورت نمی‌گیرد
و جای آن خطوط به‌صورت دائمی باقی می‌ماند.
درست مانند جای یک زخم یا اسکار، استریا هم اثری ماندگار است، هرچند با درمان می‌توان آن را کمرنگ‌تر و سطح پوست را یکنواخت‌تر کرد.

درمان استریای تازه (استریا روبرا): بهترین زمان برای شروع درمان در بابل مازندران

وقتی ترک‌های پوستی در مرحلهٔ اولیه هستند و رنگ قرمز/بنفش دارند
(مرحلهٔ استریا روبرا)، بهترین زمان برای درمان است. در این فاز رگ‌های خونی فعال‌اند و
سلول‌های سازندهٔ کلاژن پاسخ بهتری می‌دهند؛ به همین دلیل نتیجهٔ درمان‌ها سریع‌تر و ماندگارتر دیده می‌شود.
اگر به‌دنبال درمان استریا در بابل (استان مازندران) هستید، شروع به‌موقع، کلید موفقیت است.

کرم‌ها و ترکیبات موضعی (پایهٔ درمان خانگی + کلینیکی)

کرم‌های حاوی رتینوئید (مانند ترتینوئین؛ غیرقابل استفاده در بارداری)،
هیالورونیک‌اسید و عصارهٔ سنتلا آسیاتیکا می‌توانند
کلاژن‌سازی را تحریک کنند و از عمیق‌تر شدن خطوط جلوگیری نمایند. این‌ها معمولاً به‌عنوان پایهٔ درمان کنار
روش‌های دستگاهی در کلینیک استفاده می‌شوند.

لیزرها: هدف‌گیری قرمزی + تحریک کلاژن

• لیزر رنگی پالسی (PDL 585–595nm): بهترین گزینه برای کاهش قرمزی
  و بستن عروق ریز ترک‌های تازه؛ هم‌زمان، بازسازی بافت را هم تحریک می‌کند.
• Nd:YAG لانگ‌پالس (1064nm): عمق بیشتری را هدف می‌گیرد؛ به کاهش التهاب و
  سفتی ملایم پوست کمک می‌کند، مخصوصاً در ترک‌های وسیع.
• لیزر فرکشنال غیرابلاتیو (۱۵۴۰/۱۵۵۰nm): با ایجاد میکروحرارت کنترل‌شده در درم،
  نئوکلاژنز را فعال می‌کند و در فاز روبرا باعث کم‌رنگ‌تر شدن تدریجی خطوط می‌شود.

روش‌های سوزنی و بیولوژیک برای تقویت ترمیم

• میکرونیدلینگ / میکرونیدلینگ RF: ایجاد میکروکانال‌ها (و در RF، انتقال انرژی رادیوفرکانس)
  فیبروبلاست‌ها را برای ساخت کلاژن جدید فعال می‌کند؛ نتیجه، کاهش عمق و یکنواختی بافت است.
• PRP و i-PRF: تزریق پلاسمای غنی از پلاکت و فیبرین غنی از پلاکت مایع با
  آزادسازی فاکتورهای رشد، فرایند ترمیم طبیعی پوست را تسریع می‌کند و با لیزر/میکرونیدلینگ هم‌افزایی دارد.
• نوردرمانی حمایتی (Bioptron): پس از PRP/میکرونیدلینگ به کاهش قرمزی و
  التهاب کمک می‌کند و راحتی بیمار را بالا می‌برد.برای مطالعه بیشترنور بیوپترون (BIOPTRON) در بابل | کاربردها و مزایای نوردرمانی پوست

چند نکتهٔ کلیدی برای نتیجهٔ بهتر

• هرچه زودتر درمان آغاز شود، احتمال کمرنگ شدن محسوس ترک‌ها بیشتر است.
• رویکرد ترکیبی (مثلاً PDL + میکرونیدلینگ RF + i-PRF) معمولاً از یک روشِ تنها مؤثرتر است.
• در تیپ‌های پوستی تیره‌تر، تنظیمات محافظه‌کارانه و ضدآفتاب دقیق برای پیشگیری از PIH ضروری است.

درمان استریای قدیمی (استریا آلبا)

ترک‌های پوستی سفید یا مرواریدی که با عنوان استریا آلبا شناخته می‌شوند، به دلیل خاموش شدن
رگ‌های خونی ریز و تغییر آرایش رشته‌های کلاژن و الاستین، درمان دشوارتری نسبت به ترک‌های تازه دارند.
با این حال، با روش‌های بازسازی عمیق می‌توان بهبود معناداری در قوام و ظاهر پوست ایجاد کرد.

لیزر فرکشنال CO₂

لیزر فرکشنال CO₂ یکی از قوی‌ترین ابزارها برای بازسازی استریای آلباست. این لیزر ستون‌های میکروسکوپی حرارتی در درم ایجاد می‌کند
و فرایند ترمیم طبیعی بدن را فعال می‌سازد. نتایج آن معمولاً پس از چند جلسه مشخص می‌شود، اما نقاهت و قرمزی بیشتری دارد.
در تیپ‌های پوستی تیره باید با انرژی محافظه‌کارانه و مراقبت ضدلک دقیق استفاده شود.

لیزر Er:YAG فرکشنال (فتونا)

برای بیماران با پوست حساس‌تر یا تیپ‌های پوستی بالاتر، لیزر Er:YAG فرکشنال (مانند دستگاه‌های
Fotona) یکی از بهترین انتخاب‌هاست. این لیزر انرژی را با دقت بالا به لایه‌های میانی و عمقی پوست منتقل می‌کند
و تحریک قوی فیبروبلاست‌ها و بازآرایی کلاژن را به همراه دارد.

• نقاهت کوتاه‌تر نسبت به CO₂؛ فقط چند روز قرمزی و پوسته‌ریزی ملایم.
• ایمنی بالاتر در تیپ‌های پوستی ۳ تا ۵ (رایج در ایران و مازندران).
• امکان ترکیب با Nd:YAG غیرابلاتیو در پروتکل‌های Fotona برای نتایج بهتر.
• کارایی بالا در ترک‌های سفید و قدیمی شکم و ران‌ها (به‌ویژه پس از بارداری یا تغییرات وزن).

در کلینیک دکتر مرتضی ادبی در بابل، پروتکل‌های ترکیبی Fotona (Er:YAG + Nd:YAG) استفاده می‌شود
که هم بازسازی عمیق ایجاد می‌کنند و هم سطح پوست را یکنواخت‌تر می‌سازند.

میکرونیدلینگ RF

میکرونیدلینگ رادیوفرکانس (RF) با سوزن‌های ظریف انرژی را به لایه‌های عمقی منتقل می‌کند بدون اینکه اپیدرم تخریب شود.
این روش در تیپ‌های پوستی متوسط تا تیره بسیار ایمن است و با ۳ تا ۵ جلسه می‌تواند عمق خطوط را کاهش داده
و کیفیت بافت را بهبود بخشد.

لیزر اکسایمر ۳۰۸ نانومتر

لیزر اکسایمر به تنهایی بافت را تغییر نمی‌دهد، اما می‌تواند رنگدانه را به نواحی سفید برگرداند و کنتراست ترک‌ها را کمتر کند.
این روش معمولاً به‌عنوان مکمل کنار لیزرهای بازسازی یا RF به‌کار می‌رود.

روش‌های بیولوژیک و تزریقی

i-PRF با آزادسازی تدریجی فاکتورهای رشد، روند ترمیم را تقویت می‌کند.
بیوفیلر (پلاسما ژل اتولوگ) می‌تواند به‌طور ظریف فرورفتگی‌های عمیق را پر کند و هم‌زمان کلاژن‌سازی را تحریک نماید.
ترکیب این روش‌ها با لیزر یا RF معمولاً نتایج بهتری به همراه دارد.

سایر درمان‌ها

میکرونیدلینگ کلاسیک، مزوتراپی و پیلینگ‌های شیمیایی ملایم (مانند TCA کم‌درصد) در برخی بیماران کمک‌کننده هستند.
البته انتخاب این روش‌ها باید با توجه به تیپ پوستی و حساسیت فرد انجام شود.

جمع‌بندی

هدف از درمان استریای آلبا پاک‌کردن کامل نیست، بلکه کاهش عمق، بهبود بافت و یکنواخت‌تر شدن سطح پوست است.
در بابل (مازندران) بیماران می‌توانند با پیگیری منظم جلسات و استفاده از پروتکل‌های ترکیبی
شامل لیزرهای فرکشنال، RF و تزریق‌های بازسازی‌کننده، به نتایج رضایت‌بخش برسند.

پرسش‌های متداول درباره ترک‌های پوستی (استریا)

۱) آیا ترک‌های پوستی خطرناک هستند؟

خیر. استریا یک مشکل پوستی خوش‌خیم است و خطری برای سلامت عمومی ایجاد نمی‌کند.
اما از نظر ظاهری و روانی می‌تواند آزاردهنده باشد و اعتمادبه‌نفس فرد را کاهش دهد.

۲) چه کسانی بیشتر دچار ترک پوستی می‌شوند؟

افرادی که در دوران بارداری، بلوغ، تغییرات سریع وزن یا افزایش حجم عضلانی هستند،
بیشتر مستعد ابتلا به استریا هستند. همچنین زمینه ژنتیکی، مصرف طولانی‌مدت کورتون‌ها
یا بیماری‌هایی مانند سندرم کوشینگ می‌توانند احتمال بروز آن را بیشتر کنند.

۳) آیا ترک‌های پوستی خودبه‌خود از بین می‌روند؟

ترک‌های تازه (قرمز یا بنفش) ممکن است به‌مرور زمان کمرنگ شوند،
اما ترک‌های سفید و قدیمی معمولاً باقی می‌مانند. درمان‌های کلینیکی می‌توانند
شدت و ظاهر آن‌ها را بهبود دهند.

۴) بهترین زمان درمان استریا چه موقع است؟

بهترین زمان درمان، در مراحل اولیه یا همان استریا روبرا است؛
یعنی زمانی که خطوط هنوز قرمز یا بنفش هستند. پاسخ درمانی در این فاز سریع‌تر و مؤثرتر است.

۵) آیا کرم‌ها و درمان‌های خانگی مؤثرند؟

کرم‌های حاوی رتینوئید، هیالورونیک‌اسید یا ترکیبات گیاهی می‌توانند در مراحل اولیه مفید باشند،
اما در ترک‌های سفید و قدیمی کافی نیستند. ترکیب درمان‌های خانگی با روش‌های کلینیکی بهترین نتیجه را می‌دهد.

۶) چه روش‌های کلینیکی برای درمان وجود دارد؟

روش‌هایی مانند لیزر فرکشنال CO₂، لیزر Er:YAG (فتونا)، میکرونیدلینگ RF،
تزریق PRP و i-PRF، بیوفیلر و نوردرمانی (Bioptron) از روش‌های علمی و مؤثر هستند.
انتخاب روش به سن ترک، نوع پوست و شدت درگیری بستگی دارد.

۷) چند جلسه درمان لازم است؟

بسته به روش انتخابی، معمولاً بین ۳ تا ۶ جلسه درمان نیاز است.
نتایج تدریجی و طی چند ماه ظاهر می‌شوند.

۸) آیا درمان‌ها دائمی هستند؟

نتایج طولانی‌مدت هستند، اما عوامل جدید مانند بارداری یا تغییرات شدید وزن
می‌توانند ترک‌های تازه ایجاد کنند. مراقبت پوستی و کنترل وزن اهمیت زیادی دارد.

۹) عوارض درمان چیست؟

شایع‌ترین عوارض شامل قرمزی، تورم، پوسته‌ریزی یا کبودی خفیف هستند که موقتی‌اند.
با انتخاب پزشک متخصص و رعایت مراقبت‌های پس از درمان، احتمال عوارض جدی بسیار پایین است.

۱۰) آیا ترک‌های پوستی در بابل و مازندران قابل درمان‌اند؟

بله. در کلینیک دکتر مرتضی ادبی در بابل (مازندران) با استفاده از دستگاه‌های پیشرفته
مانند لیزرهای Fotona، Nd:YAG و CO₂ و همچنین روش‌های نوین بازسازی بافت،
امکان درمان مؤثر ترک‌های پوستی در مراحل مختلف وجود دارد.

برای مشاوره و درمان ترک‌های پوستی (استریا) در بابل

در کلینیک تخصصی پوست و مو دکتر مرتضی ادبی، درمان‌های پیشرفته شامل
لیزرهای Fotona Er:YAG، لیزر CO₂ فرکشنال، میکرونیدلینگ RF،
تزریق i-PRF و بیوفیلر با پروتکل‌های اختصاصی انجام می‌شود.