سلول بنیادی چیست؟

سلول بنیادی چیست؟

سلول ‌های بنیادی سلول‌های غیر برنامه ریزی شده‌ای هستند که می‌توانند به سلول‌های با کارایی خاص تمایز پیدا کنند.

سلول بنیادی به انگلیسی Stem cells می‌باشد. بنابراین سلول‌های بنیادی پتانسیل زیادی در درمان‌های احیا کننده دارند-

درمان های احیا کننده برای بر انگیختن بهبودی سریع‌تر کاربرد دارند و در آینده می‌توانند برای درمان پارکینسون و آلزایمر و یا دیابت استفاده شوند.

1 – از طریق خون محیطی :

در روش اهدا از طریق خون محیطی سلول های بنیادی با استفاده از یک دستگاه مخصوص ازخون موجود در رگ ها بطور مستقیم گرفته می شوند،

و تحت نظر پزشک در مرکز جمع آوری سلولی جداسازی می شوند.

2 – از طریق مغز استخوان

در روش اهدا از طریق مغز استخوان سلول های بنیادی به طور مستقیم از مغز استخوان توسط پزشک متخصص  با استفاده از سوزن مخصوص،

از استخوان لگن در اتاق عمل تحت بیهوشی عمومی یا موضعی جمع آوری می شوند.

انواع سلول بنیادی

دو نوع سلول‌های بنیادی در جانوران و انسان وجود دارد:

۱ – سلول‌های بنیادی جنینی

۲ – سلول‌های بنیادی بالغ 

سلول‌های بنیادی جنینی دارای توانایی متنوعی هستند و می‌توانند به تمام سلول‌های بدن تبدیل شوند. 

نقش سلول‌های بنیادی بزرگسال حفظ و ترمیم بافت است.آنها به طور معمول تنها قادر به تبدیل به انواعی از سلول‌ها هستند ،

که در بافت مربوط به خود می‌باشد. اما آنها نیز دارای پتانسیل تمایز چندگانه می‌باشد.

ویژگی های سلول بنیادی

پس چه چیزی یک سلول بنیادی را تبدیل به سلولی بنیادین می‌کند؟

خصوصیات و رفتار آنها بر اساس سیگنال‌های محیطی میکرو از سمت سلول‌های مجاور  که نوعی توازن را تشکیل می‌دهند.

اما عمدتاً سیگنال‌های درون سلول وجود دارند که سر نوشت آنها را کنترل می‌کنند. سلول‌های بنیادی یک سیب کهنه که در شرایط خوبی نگهداری شده است،

تکنیک کشت سلولی بوته سیب تولید شده است. عمده سلول‌های بنیادی سیب کشت شده موجب افزایش پایداری سلول‌های بنیادی خون بند ناف شده،

علائم پیری را در سلول‌های فیبروبلاست انسانی معکوس می‌کند و طول عمر فولیکول‌های جدا شده موی انسان را افزایش می‌دهد.

یک ماده آرایشی بر اساس عصاره کپسول شده از سلول‌های بنیادی سیب کشت شدهدر یک آزمایش بالینی که در طول چهار هفته،

بر روی بیش از بیست مورد انجام شده مورد آزمایش قرار گرفت. این ماده جدید به طور قابل ملاحظه‌ای چین و چروک را بر روی محدوده پای کلاغ کاهش می‌دهد.

نقش سلول های بنیادی در پوست :

در حقیقت پوست بزرگ‌ترین عضو در بدن انسان به شمار می‌آید. پوست توسط لایه بیرونی خود پوشیده شده است،
 که این لایه خود از چند لایه  سلولی تشکیل شده است. لایه بیرونی پوست شامل منفذهای پوستی، منفذهای مو و غدد چربی می‌باشد.

از آنجا که سلول‌های مختلف در لایه بیرونی پوست می‌میرند و از پوست جدا می‌شوند.

بنابراین باید به‌طور مدام سلول‌های مختلف جایگزین سلول‌های از بین رفته شوند.این موضوع نشانگر مهم بودن سلول‌های بنیادیدر پوست می‌باشد.

شواهد محکمی وجود دارد که نشان می‌دهد برآمدگی موهاتشکیل یک منبع سلولی  در ساقه مو را می‌دهد از این مکان،

 سلول‌های پایه به طور متناوب به سمت بافت منفذهای مو، غدد چربی و لایه تحتانی در لایه بیرونی پوست حرکت می کند،

تا سلول‌های اولیه‌ای را تولید کنند که سلول‌های مو، غدد چربی و یا سلول‌های لایه‌های بالایی پوست را از یکدیگر متمایز می‌کند.

لایه تحتانی پوست شامل دو لایه مختلف سلولی می‌باشد :

۱ – سلول‌های بنیادی که به آهستگی تقسیم شده.

۲ – سلول‌های پیشین که به سرعت تقسیم شده تا سلول‌های جدید را جهت جایگزین کردن سلول‌های از دست رفته به وجود آورد.

بعد از تقسیمات محدودی،  این سلول‌ها  از غشاء تحتانی جدا شده و برنامه متمایزی را شروع کرده که در نهایت منتج به ساخت لایه سلولی Corneum خواهد شد.

مطالعات اخیراً نشان می‌دهد سلول‌های بنیادی  2 الی 7 درصد از سلول‌های لایه تحتانی را تشکیل می‌دهند.

دانستن این حقیقت که نوسازی سلول‌های بنیادی  به آهستگی صورت می‌پذیرد بسیار مهم است زیرا آنها بعد از تعداد دفعات مشخصی تقسیم شدن،

 می‌میرند و هر تقسیم  خطر مرگبار جهش DNA  را در پی دارد. و از بین رفتن سلول‌های بنیادی به مراتب برای بافت‌ها ،

 زیان ‌بارتر از زمانی است که سلول‌های تفکیک شده از بین می‌روند. برای مثال،

سفید شدن مو می‌تواند بیانگر این حقیقت باشد که سلول ‌های بنیادی melanocyte  در فولیکول  مو از بین رفته است.