بیماری لیکن پلان (Lichen planus) : یک بیماری پوستی ایمنی – التهابی است که علاوه بر پوست میتواند مخاطهای دهان و تناسلی, مو و ناخن ها را نیز گرفتار کند. علت اصلی بیماری تاکنون شناخته نشده است ولی واکنش سیستم ایمنی به یک عامل ناشناخته سبب ایجاد ضایعات میگردد.
عواملی که موجب برانگیخته شدن و تشدید بیماری میشوند :
- فاکتورهای ژنتیکی
- عفونتهای ویروسی ( هپاتیت C) _داروها ( مسکن ها، داروهای ضد میکروبی، داروهای فشار خون) _واکسیناسیون
- موادی که در پر کردن دندان به کار می روند.
- استرس های فیزیکی و هیجانی
- بیماری در کودکان نادر است و سن شایع ابتلا در میانسالی است و در خانم ها کمی بیشتر دیده میشود.
تظاهرات بالینی لیکن پلان:
- لیکن پلان کلاسیک که شایع ترین فرم درگیری است
- ضایعات گسترده پوستی
- لیکن پلان ناخن
- لیکن پلان فولیکولر (لیکن پلانو پیلاریس) که درگیری موهای سر وصورت و بدن رخ میدهد.
- لیکن پلان پیگمانته (لکه هایی شبیه لک حاملگی روی پوست صورت و بدن ایجاد می شود)
- لیکن پلان اکتینیک(آفتابی)
- فرم هیپرتروفیک (ضایعات ضخیم روی ساق پا)
- درگیری مخاطی مثل مخاط دهان و تناسلی
بیماری لیکن پلان کلاسیک که شایع ترین فرم درگیری است به صورت برجستگیهای چند ضلعی براق با رنگ متمایل به بنفش ارغوانی و خارش دار در مناطق مچ دست ها، قسمت تحتانی کمر و مچ پاها بروز پیدا می کند .
شایعترین مشکل بیماران لیکن پلان ایجاد لکهای پوستی بعد از بهبود ضایعات میباشد که سالها دوام آورده و به درمان پاسخ خوبی نمیدهند. در درگیری ناخنی، ظاهر ناخن ها تغییر میکند ممکن است شکننده و زبر و بدشکل شوند یا حتی کاملا از بین بروند.
درگیری مخاطی :
در مخاط دهان میتواند به شکل پلاک مشبک و تور مانند سفیدی ظاهر شود.گاهی ضایعات مخاطی بصورت زخمهای سطحی روی مخاط خود را نشان میدهند و در صورت عدم درمان این ضایعات, رسیک تبدیل به سرطان مخاطی وجود دارد.
در مخاط تناسلی :
علاوه بر ریسک تبدیل به سرطان بیماری سیر بسیار فاجعه باری داشته میتواند ساختار سیستم تناسلی خارجی را کاملا بهم بریزد و برای بیمار مبتلا مشکلات فراوانی ایجاد کند.
درگیری موها :
درگیری موها در بیماری لیکن پلان به نوعی اورژانس تلقی میشود چرا که عدم درمان سریع باعث ریزش موی دایمی و غیر قابل برگشت میشود و از طرفی امکان کاشت مو نیز در این بیماری وجود ندارد.
گاهی ضایعات و درگیری های مختلف بیماری به صورت همزمان در یک فرد وجود دارد، شکل بروز ضایعات نیز بسیار متفاوت است معمولا متخصص پوست در معاینه بالینی و با اخذ شرح حال دقیق به تشخیص می رسد، اما در مواردی به نمونه برداری از ضایعات و بررسی های پیشرفته آزمایشگاهی مانند ایمونوفلورسانس مستقیم هم نیاز داریم.
سیر بیماری :
بخش عمده ای از بیماران بهبود خودبخود پیدا میکنند ولی دسته ای کمی از بیماران بدون درمان بهبود نداشته و سالهای طولانی دچار عود بیماری میشوند.
درمان :
درمان لیکن پلان بسته به فرم بالینی ضایعات فرق میکند.در فرم کلاسیک بیماری بیشتر به منظور تسکین علایم صورت میگیرد.در این موارد از ترکیبات کورتیکواسترویید و مهار کننده های کلسینورین بصورت موضعی استفاده میشود.
در ضایعات مقاوم خصوصا در فرم هیپرتروفیک و زخمهای مخاطی از تزریق داخل ضایعات استروییدی میتوان استفاده نمود.در مواردی که درگیری پوستی وسیع، بیماری پیشرونده و تخریب کننده مخاطی و یا گرفتاری موها و تخریب ناخنها وجود دارد از استروییدهای خوراکی, داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی, رتینوییدهای خوراکی و فتو تراپی استفاده میشود.
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]
