رنگ مو

پیگمانتاسیون(pigmentation) :

پیگمانتاسیون(pigmentation) رنگ مو قابل رؤیت ترین خصوصیت موی سر است اما همان گونه کهمیدانیم رنگ دار بودن مو عملکردی فیزیولوژیکال در بدن انسان نیست.

رنگ مو باعث محافظت از آن در برابر آثار مخرب آفتاب نمی شودهرچند مو خود باعث محافظت کف سر در مقابل این تابش می شود.

رنگ مو حاصل حضور گرانول هایی از پیگمنت (pigment) به نام ملانیندر کورتکس است که در سلولهای ساخت رنگدانه به نام ملانوسیت ،

در پیاز مو و در طول فاز رشد یا آناژن هر مو شکل می گیرند.گرانولهای ملانین در طول زنجیره های اسید آمینه پروتئین ها قرار گرفته اند.

ملانین در دو شکل یافت می شود:

ائوملانین(eumelanin) :

که همان پیگمنتهای تیره موجود در موهای مشکی و افراد سبزه رو است

فائوملانین (pheomelanin) :

که پیگمنت های روشن تری است ودر موهای قرمز و بلوند دیده می شود.موی بسیاری از انسانها حاوی مخلوطی از هر دو نوع ملانین است ،

و اگر در این اختلاط مقدار ائوملانین بیشتر باشدمو تیره تر به نظر خواهد رسید.اشکال گوناگونی از این اختلاط در افراد مختلف ،

و حتی در سر یک فرد نیز دیده می شود.نحوه و نوع این ترکیب و اختلاط در هر فرد کاملا شخصی استو به ژنتیک او برمیگردد.

تفاوت در تیرگی مو حاصل تفاوتدر مقدار کل ملانین موجود در مو است. گرانولی های ائوملانین دارای شکلی تخم مرغی (اووال) هستند ،

و ظاهری یکسان دارند.این پیگمنت ها با لبه هایی کاملا مشخص و واضح شناخته میشوند.گرانول های فائوملانین (pheomelanin)کوچک تر هستند ،

و دارای شکلی،قسمتی بیضوی و تخم مرغی و قسمتی میله ای شکلند. تنوع رنگ های ساخته شده به وسیله ملانین ها محدود به رنگ های زرد،

قهوهای، قرمز و سیاه است. مویی خاکستری تنها حاوی مقادیر کمی گرانولی های ملانین است که در ساختمان مو منتشرند.

موهای سفید حاوی هیچ گونه ملانینی نیستند و در واقع سفیدی موبه دلیل اپتیکال افکت(optical effect)ناشی از انعکاس نور است.

جالب است بدانیم که موهایی که هیچ گونه ملانینی ندارند باظاهری زرد رنگ روئیده و پس از مدت بسیار کمی سفید می شوند

توزیع ملانین :

از گرانول های ملانین در طول کورتکس مو منتشرند و تجمع ملانین در لبه خارجی کورتکس بیشتر از مناطق میانی است.

موهای تیره تر دارای مقادیر بیشتری از گرانول های ملانین در خود هستند.

موی قرمز :

موی قرمز به جز اسکاتلند نسبتاً در اروپا غیرمعمول است.میدانیم که در اسکاتلند از هر ۱۰ نفر یک نفر موی قرمز دارد.

افراد با موی قرمز اغلب دارای پوستی رنگ پریدهاند که به راحتی نیز با تشعشع نور آفتاب می سوزند.

در موی قرمز تقریباً تمام ملانین های موجود از نوع فائوملانین هستند.رنگ کردن موی قرمز کار مشکلی است،

زیرا پیگمانتاسیونی متفاوت دارد و بی رنگ کردن آن به یک رنگ روشن تر نیز بسیار سخت است.

موی خاکستری :

موی خاکستری تقریباً علامت بسیار واضحی از افزایش سن است.سن پدیدار شدن موی خاکستری کاملا وابسته به ژن است.

اما به هر حال در نیمی از همه افراد قفقازی، نیمی از موها در کف سر از سن ۵۰ سالگی خاکستری می شوند.

فقدان رنگ در مو ناشی از کاهش تدریجی ساخت ملانین در پیاز مو است.اگر به موهای یک فرد دارای موهای خاکستری نظری بیاندازید،

میبینید که می توان رنگ های تیره نرمال تا رنگ سفید را در طول یک تار مو مشاهده کرد و همچنین میبینیم که این تعدد رنگ ها از فردی به فرد دیگر نیز متفاوت است.

خاکستری شدن سریع مو :

شاید شما هم داستان مردمی را که طی یک شبانه روز موهایشان سفید شده است را شنیده باشید؛

اتفاقی که به واسطه یک شوک بسیار شدید عصبی یا یک خبر بسیار تکان دهنده رخ داده است.

اما شما این داستان غیر واقعی را با احتیاط تعریف کنید.یک موی مشکی نمیتواند به طور ناگهانی و یک دفعه به رنگ سفید تغییر یابد.

رشد مو طی سالیان رخ میدهد و رنگدانه ها نیز در کنار رشد مو شکل میگیرند و زمانی که این مو میمیرد (زمانی که در سطح مو قرار دارند)،

هیچ مکانیسمی وجود ندارد که طی آن ملانین ها به صورت طبیعی بتوانند به سرعت تخلیه شوند ،
(البته در طول سالها، موها میتوانند به واسطه تابش نور آفتاب بی رنگ شوند) خاکستری شدن به ظاهر سریع، ناشی از دست دادن انتخابی موهای رنگدانه دار ،

در افرادی است که تعدادی موی خاکستری دارند و مقداری از این رنگدانه ها هنوز در آنها باقی مانده است.

از دست دادن این رنگدانه ها معمولاً چندین ماه به طول می انجامد اما این اتفاق می تواند طی چندین روز نیز رخ دهد.

اگر چنین اتفاقی به صورت ناگهانی رخ دهد می تواند بسیار دراماتیک باشد،

زمانی که قسمت اعظم موهای قابل رؤیت در سر خاکستری نباشند و موهای تیره تر نیز نریزد این اتفاق هرگز نمی افتد.

خاکستری شدن زودرس :

در بعضی از افراد به صورت بسیار نادر و غیرمترقبه موها ممکن است در سنی زودتر از موعد مقرر ،

و قبل از سن ۲۰ سالگی در افراد قفقازی یا قبل از سن ۳۰ سالگی در موهای آفریقایی، خاکستری شوند.

در بعضی از مواردوضعیت پیش آمده حالتی پزشکی و بیماری گونه است و قابل تعقیب به وسیلهٔ یک پزشک متخصص درماتولوژی است.

البته دراکثر مواقع این امر به دلیل وجودژن های خاصی در فرد رخ میدهد و علامت یا نشانه ای از بیماری خاصی نیست.

آلبینیسم :

آلبینیسم(Albinism) بیماری خاصی است که در آن مو،یا حاوی هیچ پیگمنتی نیست ویا دارای مقدار اند کی از ان است و دارای رنگی،

زردکمرنگ یا نزدیک به سفید است. پوست آلبینو(َAlbino)هم رنگ پریده است و این رنگ پریدگی را حتی در مردمان آفریقایی نیز می توان دید.

در این افراد زمانی وضعیت حاد است که چشمها نیز فاقد رنگدانه بوده و به ظاهر صورتی به نظر می رسند.

البته قابل ذکر است که افراد مبتلا به آلبینیسم دارای دید ضعیفی نیز هستند.